Geacht college,
Het overkomt je. Je kind, partner of ouder heeft hulp nodig vanwege langdurige ziekte. En als dat gebeurt dan pak je dat, wanneer mogelijk, altijd op. Je kiest niet voor mantelzorg, het overkomt je. Maar daarnaast gaat het leven door en heb je gewoon een drukke baan. Je dagen bestaan nu voornamelijk uit veel telefoontjes, regelen en zorgen tussen het “normale” werk door. De meeste dagen voelen alsof je jezelf continu voorbij rent. De druk is hoog.
Op 13 Februari jl. werd een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) naar werk en mantelzorg gepubliceerd. In het onderzoek zijn 3800 werkenden onderzocht, waarvan 1100 mantelzorgers. Het onderzoek geeft meer zicht op de kwaliteit van leven en de rol van de ondersteuning op het werk en de zorgsituatie daarbij. Berichtgeving van de NOS constateert dat bijna twee miljoen mensen in Nederland een baan combineren met het verlenen van mantelzorg. Uit het onderzoek blijkt dat zo’n 30 procent van deze mensen moeite heeft met de combinatie. “Deze groep ervaart veel tijdsdruk en geeft het leven een substantieel lager cijfer dan gemiddeld”, vertelt onderzoekster Alice de Boer. De mantelzorgers die een lagere kwaliteit van leven ervaren, verlenen vaak intensieve zorg. “Dan gaat het om acht uur zorg per week of meer.” Van der Leij, een moeder die werkt en tegelijkertijd zorgt verleent aan haar zoon, geeft aan dat gemeenten en zorginstanties niet voldoende ingesteld zijn op fluctuerende zorgbehoeftes. “Tegen de tijd dat je door alle rompslomp van een aanvraagproces heen bent, is de hulp al bijna niet meer nodig.” Maar een mantelzorger kan in de tussentijd al tegen aardig wat problemen zijn gelopen, waaronder misschien wel de eigen gezondheid. Het verlenen van mantelzorg naast het hebben van een baan blijft dus een heikel punt.
Ook geeft het onderzoek aan dat het alleen al bespreekbaar maken van mantelzorg op werk met baas en collega’s, grote opluchting biedt. Ruim de helft heeft dat wel al gedaan. In twintig procent van de gevallen werden er met de baas afspraken gemaakt, bijvoorbeeld over flexibele werktijden, of direct vrij kunnen nemen als dat plots nodig is. De personen die het gesprek met hun chef aangingen ervaren minder tijdsdruk. „De leidinggevende speelt dus een cruciale rol in de ondersteuning van werkenden met een intensieve zorgtaak”, concludeert het SCP. In de enquête geven werkende mantelzorgers aan dat zij het hanteren van flexibele werktijden als een van de beste manieren zien om werk en mantelzorg beter te kunnen combineren. Veel minder enthousiast zijn ze over het inzetten van zorgverlof, omdat dit ze vaak een flinke slok aan salaris kost. Dan zetten ze liever nog vakantiedagen in om voor hun partner, kind of andere naaste te zorgen.
Het bespreekbaar maken van mantelzorg rust helaas nog wel taboe op, wat grote gevolgen kan hebben voor werkgever én werknemer. Men raakt steeds meer overbelast totdat zij zelf uiteindelijk komen te kampen met een burn-out en/of ziekte. Dat is ook niet in het belang van de bedrijven waar ze werken. Ludwien Wassink (Stichting Eva) begeleidt mantelzorgers en stelt dat de cultuur van werk en privé gescheiden houden onzin is. Mensen zijn bang om hun baan te verliezen en die twijfel moet worden weggenomen. Wassink: “de arbeidsverhoudingen zijn ook door invloed van de overheid veranderd. Daar moeten we met elkaar een modus in vinden. Steun aan mantelzorgers is anno 2019 onvermijdelijk”. 50PLUS Rotterdam is het hier stellig mee eens.
Zo’n 30 procent van de werkenden die ook mantelzorg verlenen heeft momenteel moeite met deze combinatie. Dit kan zijn door het niet delen van deze situatie met de werkgever of het niet mogelijk zijn van wat flexibiliteit in werk etc. Maar het beroep op mantelzorg zal de komende jaren stijgen doordat het aantal ouderen sterk toeneemt en mensen met een beperking minder vaak in een instelling wonen. En ook door de toegenomen arbeidsdeelname van vrouwen en wat oudere werknemers, groepen die traditioneel gezien vaker mantelzorg voor hun rekening nemen, is te verwachten dat ook het aandeel werkende mantelzorgers zal toenemen.
50PLUS Rotterdam maakt zich zorgen over dit gegeven. 50PLUS Rotterdam staat voor goede zorg voor iedereen. Als de mantelzorgers gaan uitvallen vanwege overbelasting komt de ouderenzorg nog verder onder druk te staan.
Naar aanleiding van het voorgaande heeft 50PLUS Rotterdam de volgende vragen aan het college van B&W:
- 50PLUS Rotterdam wil weten of het college van B&W heeft kennisgenomen van het onderzoek gedaan door de SCP?
- Herkent het college het probleem van werkenden die tegelijkertijd mantelzorg verlenen? Zo ook het probleem van de mantelzorgers waarbij er fluctuerende zorgbehoeften spelen?
- Zo ja, hoe is het college van plan mantelzorgers te ondersteunen anno 2019?
- Het blijkt ook dat werknemers, die mantelzorg verlenen, meer bewust moeten zijn van hun mogelijkheden, zo ook de werkgevers. Wat doet het college hier momenteel aan?
- Met oog op mogelijke toename van dit probleem en bewustzijn creëren onder werknemers en werkgevers, is het college bereidt om haar ondersteuning te bieden door middel van campagnes en dergelijke?
