Met de nieuwe WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) wil de gemeente Rotterdam dat Rotterdammers zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en deelnemen aan de samenleving. Bewoners worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. De gemeente heeft zo het liefst dat ze hun problemen zelf op lossen binnen hun eigen netwerk. De bedoeling is dat er minder zorggebruik is, want er is gewoon minder geld beschikbaar voor de zorg. Daarnaast is ook de jeugdhulp gedecentraliseerd. Specifiek voor Rotterdam speelt de herijking van het Welzijnswerk. Dit was voorheen de verantwoordelijkheid van de deelgemeenten. De gemeente heeft wel de verantwoordelijkheid passende ondersteuning te bieden aan inwoners die niet (volledig) op eigen kracht kunnen meedoen. De ondersteuning past bij de aanvrager en is bij voorkeur tijdelijk. Het is mogelijk om meer nadruk te leggen op preventie en algemene voorzieningen en om het voorzieningenaanbod toegankelijk(er) te maken voor bijvoorbeeld de begeleiding van senioren, chronisch zieken, mensen met een beperking en mensen met GGZ-problematiek.

Maatwerk Zorg & Welzijn

Gemeenten hebben met de nieuwe wet extra ruimte om algemeen toegankelijke en maatwerkvoorzieningen te organiseren. Er zijn meer mogelijkheden dan voorheen om bewoners te ondersteunen zonder een (individuele) maatwerkvoorziening te verstrekken. Dit biedt mogelijkheden voor de gemeente om de druk in het stelsel van zorg en welzijn, naar de algemeen, toegankelijke wijkvoorzieningen om te buigen. Dit doet recht aan de focus op de wijk en hierdoor wordt het stelsel goedkoper. Het doel is maatwerk en te zorgen dat het zorg- en welzijnsaanbod past bij de wijk en haar bewoners. Daartoe moesten zorg- en welzijnsaanbieders met elkaar gaan samenwerken. Echter de praktijk is anders gelopen. Veel hulpbehoevenden hebben minder thuiszorg gekregen. Het beloofde maatwerk komt vaak niet uit. Er is immers fors bezuinigd op de thuiszorg. Het aanbestedingsbeleid waarbij zorg- en welzijnsorganisaties moeten concurreren zorgt voor onzekerheid bij zorgmedewerkers om hun baan en bij cliënten om het behouden van hun vertrouwde zorgmedewerkers.

Analyse van de overbelaste zorg die maar niet op orde komt

Sinds 2015 is de gemeente de eerste verantwoordelijke geworden voor de zorg in Nederland. Dit ging samen met een enorme bezuiniging en met gemeentes die totaal niet voorbereid waren op deze taak. Dit is nooit meer fatsoenlijk geëvalueerd maar het is duidelijk dat de zorg voor jeugd alsook voor ouderen veel te wensen over laat. Mede vanwege de marktwerking in de zorg (aanbestedingen, zorgverzekeraars die het voor het zeggen hebben, GGD’s die autonoom functioneren) lopen gemeenten tegen enorme problemen van aanbestedingen en het voeren van de regie aan. De invloed van hoe de zorg te organiseren is daarmee volledig uit handen van de overheid en in handen van zorgverzekeraars terecht gekomen. Daarnaast zie je dat de zorg meer en meer op de schouders van vrijwilligers terecht is gekomen. Zonder mantelzorgers is de zorg onmogelijk te volbrengen. Probleem is echter dat het aantal mantelzorgers terugloopt en daarmee wordt de zorg voor in het bijzonder ouderen nog verder uitgekleed en de druk op de samenleving is erdoor groot. In het besef dat de vergrijzing dubbel zo hard toeneemt omdat ouderen en ouder worden en er meer bijkomen neemt de stress van de samenleving gigantisch toe. Daarnaast is er geen oog voor de combinatie van zorg met wonen en vice versa. Tenslotte is het welzijnswerk, de motor van de wijken volledig af geserveerd wat groot effect heeft op de ontwikkeling van met name de jeugd.

Uitwassen in de marktwerking uitbannen

Vanuit onze landelijke visie heeft 50PLUS ingezet op een nieuw zorgstelsel.

In 2019 waren de uitgangspunten voor 50PLUS daarbij:

• Uitwassen in de marktwerking in de zorg terugdraaien en geen winstuitkering door en voor zorgverzekeraars
• Tegengaan jaarlijkse zeer dure reclamecampagnes
• De huidige rol van zorgverzekeraars tegen het licht houden. Zo kan het eigen risico worden afgeschaft. Een eerste stap kan een verlaging naar maximaal € 200,- zijn. Dit voorkomt ook het mijden van zorg
• Minder administratie, minder managers en minder vergaderen
• Niet alleen de spoedeisende zorg is 7 dagen per week beschikbaar, ook bijv. huisartsen en poliklinieken moeten toewerken naar openstelling gedurende 7 dagen per week
• De goede ervaringen van Buurtzorg worden nadrukkelijk betrokken bij de vorming van een nieuw zorgstelsel
• Invoeren van een medische datacard voor gegevens, die tevens gebruikt kan worden als codicil. Hierdoor is het elektronisch patiëntendossier (EPD) op termijn niet langer gewenst
• In alle gemeenten gelijke basiszorg en zorguren (incl. gemaximeerde, beperkte eigen bijdragen)
• Volledige transparantie over de behandelingen en het verleden van medici
• 50PLUS vindt dat een overheid, die uitgaat van het zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen van senioren, dat ook daadwerkelijk mogelijk moet maken

50PLUS Rotterdam zet in op 

• Geld dat voor zorg bestemd is blijft ook voor zorg beschikbaar
• Uitwassen van de marktwerking in de zorg terugdraaien
• Winstuitkering door zorgverzekeraars stoppen
• Basiszorg en zorguren op de huidige situatie behouden
• Aanbestedingen voor een lange termijn, dit geeft meer zekerheid voor de cliënten en de zorgmedewerkers 
• Betrokkenheid van mantelzorgers bij de ‘keukentafelgesprekken’. Zij mogen niet overbelast raken 
• Gekwalificeerde thuiszorgmedewerkers met een goede signaleerfunctie
• Spoedeisende zorg die 7 dagen per week beschikbaar is, ook bv. huisartsen en poliklinieken moeten toewerken om 7 dagen per week geopend te zijn. De gemeente gaat dit actief stimuleren 
• Blijvende inzet op het programma Veilig Thuis, met ook veel aandacht voor Ouderenmishandeling 
• Thuiszorg- en wijkverplegingsorganisaties met een goed personeelsbeleid: fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden qua inkomen en zekerheid 
• De gemeente moet streven naar kwalitatieve goede thuiszorg, mantelzorgondersteuning, en dagbesteding, waarbij verschillen in uitvoering WMO met (beter presterende) omliggende gemeenten worden weggewerkt
• Goede mantelzorg-initiatieven om samen en gezamenlijk te wonen gaat de gemeente ondersteunen en eventuele belemmeringen worden vanuit de gemeente weggenomen (woondossier)
• Ondersteuning van het initiatief voor een gemeentelijke Zorgpolis
• Stimuleren gezonde voeding en gezonde leefstijl

Maatwerk in wonen voor iedereen 

De eigen verantwoordelijkheid in de zorg is zich aan het verplaatsen van collectief naar individueel. Daarmee zijn mensen aangewezen op het eigen sociale netwerk om zich heen. Dit komt zwaar onder druk te staan met senioren die langer zelfstandig blijven wonen. Langer thuis wonen kan voor veel senioren niet zonder goede mogelijkheden voor woningaanpassing of door verhuizing naar geschiktere seniorenwoningen. Dit brengt hogere kosten met zich mee en het nemen van dergelijke beslissingen betekent dat er een behoorlijk inkomen tegenover moet staan om niet aangewezen te zijn op anderen. En daar schort het nogal eens aan bij veel senioren. 50PLUS Rotterdam vindt dat in de Rotterdamse woonvisie meer aandacht moet komen voor tussenvoorzieningen in de vorm van extra seniorenwoningen waar zorg & wonen wordt gecombineerd; de bejaardenwoningen 2.0.

50PLUS Rotterdam zet in op 

• Menswaardig bestaan voor bewoners van verpleeghuizen, met meer aandacht en meer activiteiten 
• Openhouden en uitbreiden van alle verzorgingshuizen, die na de kaalslag nog open zijn 
• Gemeentelijk basispakket voor thuiszorg, mantelzorgondersteuning en dagbesteding 
• Ondersteuning mantelzorg welke deel uit gaat maken van een gemeentelijk basispakket 
• Registratie van mantelzorgers, zodat financiële en andere maatregelen ter ondersteuning en waardering van de mantelzorgers uitgewerkt kunnen worden 

50PLUS landelijk zet in op dat de positie van de patiënt bij een medische misser versterkt wordt door invoering van een ‘substituut ombudsman zorg’ en oprichting van een compensatiefonds voor slachtoffers van medische missers. Ook wil 50PLUS landelijk dat de wachtlijsten voor zorg en operaties verdwijnen en dat pijnverzachtende zorg beschikbaar wordt.

Toegankelijke zorg

De uitvoering van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) en de Jeugdwet wordt uitgevoerd door wijkteams. Deze zijn bedoeld om de diverse betrokken werksoorten beter met elkaar te laten samenwerken, dat wil zeggen dat professionals uit verschillende beleidsgebieden concreet samenwerken. Het is de bedoeling dat hierdoor de mensen beter en efficiënter geholpen kunnen worden. En dan juist ook de inwoners met complexe problemen en hulpvragen. Alle hulpvragen lopen via de Vraagwijzer. De wijkteams zijn niet direct bereikbaar. De Vraagwijzer is er als loket tussen geschoven. De weg naar hulp lijkt hierdoor juist soms lang en bureaucratisch.

50PLUS Rotterdam zet in op 

• Toegankelijker maken van de wijkteams 
• Eenduidig registratiesysteem bij de wijkteams 
• Verplichte samenwerking binnen de wijkteams
• Integrale oplossingen voor (complexe) hulpvragen 
• Centraal stellen van de belangen van de hulpvrager 
• Deskundigen met doorzettingsmacht achter het loket van de Vraagwijzer 
• Stimuleren dat inwoners invloed hebben op de wijkteams (door een wijkplan op te stellen) 
• Stimuleren en ondersteunen van initiatieven voor andere vormen van personenvervoer door zorginstellingen

Welzijn 

In buurthuizen voor bewoners binnen het welzijnswerk is net als in de zorg fors bezuinigd. Diverse buurthuizen zijn gesloten. Medewerkers hebben hun baan verloren of hebben door het nieuwe aanbestedingsbeleid weinig zekerheid over het behoud van hun baan.

 50PLUS zet in op 

• Steun voor de visie dat bewoners zelf hun eigen buurtaccommodatie mogen runnen 
• Runnen van buurtaccommodaties haalbaar maken voor vrijwilligers
• Vereenvoudigen van de mogelijkheden om subsidie aan te vragen
• In verband met continuïteit andere cyclus van subsidie-aanvragen hanteren zodat zo vroeg mogelijk duidelijkheid is over de beschikbare hoeveelheid subsidie voor het volgende jaar
• Inzet van meer betaalde professionele krachten
• Activiteiten om ouderen en jongeren meer en langer te laten bewegen/sporten stimuleren en ondersteunen